xoves, 8 de febreiro de 2018

FERRADOS....esa historia sen medida.

Hoxe, sachando na U/I 433 atopamos o expediente número 6, descrito na Base de datos do Arquivo municipal de Redondela do seguinte xeito:


Dentro del, coas táboas de valoración para a elaboración do Padrón de Contribución Rústica dos anos 1910 ó 1958, apareceu:











Trátase dun documento sen datar, probablemente da primeira década do s. XX (polo tipo de papel e a grafía) no que se fai constar o seguinte:

"Un ferrado es equivalente a 16 varas.
Una vara es equivalente a 4,41 metros
Un ferrado ó sean 16 varas es igual a 70 y 1/2 metros cuadrados
un área son 100 metros cuadrados equivalentes a 22 varas
Una área, es un ferrado y seis varas
Una area son 2 estadales
_____________
Una area de labradío equivale a m J. de 1'56
Dos areas de tojas equivale a m. J. de 1'56"

Un ferrado....unha vara....e unha equivalencia métrica concreta..

Aproveitando que nestes días están no Arquivo do Concello de Redondela dous Historiadores que dende a Deputación de Pontevedra están a traballar a reo na descripción documental do Arquivo, pregunteilles qué era exactamente o do ferrado, o da vara...  Uxío Reinoso Maset e Nacho Álvarez Martínez armáronse de paciencia e con moita calma contáronme:

En resumo: trátase dunha medida non métrica inicialmente (isto xa sona raro). 

Un ferrado era un caixón de madeira co que se medía o gran. Antigamente as leiras non se medían en hectáreas, nen metros cadrados, senón por unha medida moito mais práctica e concreta: a cantidade de gran que producía ou que, segundo Uxío, a cantidade de gran que pudiera ser necesario para sementar esa leira.

Imaxe sacada da páxina web http://www.oferrado.es/queesferrado.htm


Co paso do tempo esa medida de capacidade relacionouse coa medida de superficie, ata acabar identificando a medida do ferrado cunha medida de extensión.

Pero o curioso do caso é que o ferrado varía dependendo do lugar, pois vai ligado en orixe á fertilidade do chan. Coma se reflexa no artigo do 2010 no periódico "El País", "Lo normal es que ronde entre los 400 y los 600 metros cuadrados, pero si en Soutomaior mide 64, en Redondela el ferrado está en 69; y en Fornelos de Montes y Pazos de Borbén, en 74. En la otra punta de la tabla, en Portomarín, mide 671; en Alfoz, Baleira, O Valadouro, Barreiros o Foz, 714; y en Xove y Cervo, 725"

https://elpais.com/diario/2010/04/04/galicia/1270376297_850215.html

Hoxe atopamos no Arquivo a proba de que non, de que o Ferrado en Redondela non equivale a 69 metros cadrados, senón a 70 e medio metros cadrados. É un descobremento ideal, xenial, que marca a singularidade do noso pobo, tamén á hora de medir as cousas.


Interesante, non si?